เล็บมือสามารถบ่งบอกสุขภาพของเราได้มากกว่าที่คิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อร่างกายขาดธาตุเหล็กหรือเป็นโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
ธาตุเหล็กเป็นแร่ธาตุจำเป็น มีบทบาทสำคัญในการสร้างฮีโมโกลบิน ซึ่งช่วยนำพาออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ การขาดธาตุเหล็กจึงทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง ทำให้เม็ดเลือดแดงและออกซิเจนไม่เพียงพอส่งไปยังเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อ ส่งผลกระทบต่อการทำงานของร่างกาย
ตามคำกล่าวของ นพ.จานีน บอร์ริง จากสหราชอาณาจักร การขาดธาตุเหล็กไม่ได้ทำให้เกิดแค่โลหิตจาง แต่ยังก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น เหนื่อยง่าย หัวใจเต้นเร็ว ผมร่วง เล็บเปราะบาง ความจำเสื่อม ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ รวมถึงส่งผลต่อความสามารถในการมีบุตร หรือแม้แต่การแท้งบุตร
3 สัญญาณธาตุเหล็กต่ำที่เห็นได้จากเล็บมือ
พ.บอร์ริง ระบุว่า เล็บมือเป็นบริเวณที่แสดงอาการขาดธาตุเหล็กได้ชัดเจนและรวดเร็ว โดยมี 3 สัญญาณสำคัญที่หลายคนมองข้าม ได้แก่
-
เล็บมือซีดหรือมีรอยขีดสีขาวเป็นแนวยาว
โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กทำให้การไหลเวียนของเลือดและออกซิเจนไปยังส่วนปลายร่างกายโดยเฉพาะเล็บมือลดลง จึงทำให้เล็บมีสีซีดหรือมีรอยขีดขาวเป็นเส้นตรงตามแนวยาว อาการนี้ยังอาจทำให้ผิวหน้า เหงือก ริมฝีปาก หรือเปลือกตาล่างดูซีดลง เนื่องจากจำนวนเม็ดเลือดแดงและฮีโมโกลบินลดต่ำ
2. เล็บมือหยาบกร้าน เปราะและหักง่าย
การขาดธาตุเหล็กทำให้ออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ต่าง ๆ รวมถึงเล็บลดลง จึงทำให้เล็บแห้ง หยาบกร้าน เป็นปุ่ม และเปราะหักง่าย นอกจากนี้ ธาตุเหล็มยังช่วยรักษาความแข็งแรงและความเงางามของเล็บ เมื่อขาดธาตุเหล็ม เล็บจึงอ่อนแอและเสียหายง่าย
3. เล็บมือเป็นรูปช้อน (Koilonychia)
เล็บมือเว้าลึกตรงกลาง ขอบเล็บยกขึ้นเป็นรูปช้อน เป็นสัญญาณเด่นของภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ม ตามคำกล่าวของนพ.บอร์ริง อาการนี้สัมพันธ์กับระดับฮีโมโกลบินต่ำ พบในผู้ขาดธาตุเหล็มประมาณ 5.4% ตามงานวิจัยในวารสารแพทย์นานาชาติ QJM เล็บจะนุ่มและผิดรูปเมื่อโดนแรงกดทางกายภาพ
วิธีเสริมธาตุเหล็กที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำ
นอกจากอาการที่เล็บมือแล้ว ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็มยังแสดงออกในรูปแบบอื่น ๆ เช่น
- เหนื่อยล้า อ่อนเพลียเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ
- หายใจลำบาก วิงเวียนหัว หัวใจเต้นเร็ว
- ผิวซีด ปวดศีรษะโดยไม่ทราบสาเหตุ
- ลิ้นบวม อักเสบ ซีด ปากแห้ง ริมฝีปากแตก หรือมีแผลในปาก
- ผมแห้งเสีย หลุดร่วง และหงอกก่อนวัย
นพ.บอร์ริงเผยว่าการเสริมธาตุเหล็กไม่ซับซ้อนมากนัก คุณสามารถทำได้โดย
- ปรับเปลี่ยนอาหาร: เพิ่มอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น เนื้อแดง ตับ ผักโขม สาหร่ายสไปรูลิน่า มะเดื่อ อินทผลัม และน้ำตาลมะพร้าว
- รับประทานวิตามินเสริมธาตุเหล็ม: ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อให้ได้ปริมาณที่เหมาะสม
อย่างไรก็ตาม เขาเน้นย้ำว่าควรเสริมธาตุเหล็มในปริมาณพอดี ไม่ควรใช้เกินความจำเป็น ควบคู่กับการพักผ่อนและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน เพราะจะช่วยให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีขึ้น และลดอาการไม่สบายต่าง ๆ
