Saturday, 16 November 2024

เริ่มแล้ว พายุแม่เหล็กโลก รุนแรงสุดขั้ว

(10 ต.ค.67) ทำเอาหลายคนตื่นตระหนก หลังจากชาวโซเชียลฯ มีการแชร์ข้อมูลจากสมาคมดาราศาสตร์ไทย พร้อมระบุว่า ด่วน! NOAA ออกประกาศเฝ้าติดตามพายุแม่เหล็กโลกระดับร้ายแรง G4 คืนวันพรุ่งนี้ เผยมีโอกาส 25% ที่จะทวีความรุนแรงสู่ระดับสุดขั้ว G5

ทางด้าน ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ออกมาตอบคำถามในประเด็นดังกล่าวว่าผ่านทางเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant เพื่อให้ทุกคนคลายความกังวลว่า “พายุแม่เหล็กโลก ไม่ได้ส่งผลกระทบโดยตรง กับคนบนโลกครับ .. ไม่ต้องกังวลอะไรมาก! (แถมได้ดูแสงออโรร่า แถวขั้วโลกด้วย)”


พร้อมอธิบายเพิ่มเติมว่า จริงๆ คือการเกิดพายุสุริยะ หรืออนุภาคจิ๋วจำนวนมากที่พุ่งออกมาจากดวงอาทิตย์ เคลื่อนที่เข้ามากระทบกับสนามแม่เหล็กโลก ซึ่งปกป้องโลกของเราไว้ และจะมีผลต่อเพียงดาวเทียม หรือยานอวกาศ และมนุษย์อวกาศที่อยู่นอกโล เพราะไม่ได้รับการป้องกันไว้ด้วยสนามแม่เหล็กโลก แต่ไม่ได้จะมีผลโดยตรงกับคนที่อยู่บนโลก อาจะมีได้บ้างกับระบบสายส่งไฟฟ้า แต่ก็ในประเทศทางใกล้ขั้วโลก “ไม่ใช่แถวเส้นศูนย์สูตรแบบไทยเรา” แถมจะเกิดแสงเหนือแสงใต้ หรือแสงออโรร่า ให้ดูได้มากขึ้นในประเทศแถวขั้วโลกเหล่านั้นด้วย

พร้อมทั้งยกข้อมูลจากสมาคมดาราศาสตร์ไทย มาสรุปให้ฟังดังนี้

ดวงอาทิตย์ บางครั้ง อาจเกิดการปะทุใหญ่บนพื้นผิว พ่นพลังงานและอนุภาคออกมาเป็นปริมาณมาก บางคนเรียกว่า ลมสุริยะ (solar wind)

ถ้ามีลมสุริยะที่มีความรุนแรง เรียกว่า พายุสุริยะ (solar storm) เข้ามาปะทะเข้ากับสนามแม่เหล็กของโลก ก็จะทำให้เกิดความปั่นป่วนขึ้นในอวกาศเหนือชั้นบรรยากาศโลกไป บางคนเรียกว่า พายุสนามแม่เหล็กโลก

อาจส่งผลกระทบต่อดาวเทียม การส่งกำลังไฟฟ้า หรือการสื่อสารวิทยุ แค่นั้น

ผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตมนุษย์ มีไม่มากนัก หรือคืออาจได้รับผลทางอ้อม เช่น มาจากดาวเทียมที่ขัดข้อง หรือระบบไฟฟ้าขัดข้องในประเทศแถบขั้วโลก

องค์การบริหารมหาสมุทรและบรรยากาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา หรือ โนอา (NOAA–National Oceanic and Atmospheric Administration) ได้กำหนดมาตราแสดงระดับความรุนแรงของปรากฏการณ์ทางภูมิอากาศนอกโลกที่จะมีผลต่อโลกไว้ ตัวอย่างเช่น

ระดับ G5″ : รุนแรงที่สุด

ระบบควบคุมแรงดันไฟฟ้าและระบบป้องกัน เสียหายทั่ว

ระบบสายส่งไฟฟ้า อาจล่มหรือดับถาวร

หม้อแปลงไฟฟ้า อาจเสียหาย

ยานอวกาศ มีปัญหาจากประจุเข้มข้นที่สะสมที่ผิวยาน มีปัญหาด้านการสื่อสารและการควบคุมทิศ

กระแสไฟฟ้าในท่อส่งน้ำ อาจสูงหลายร้อยแอมแปร์

การกระจายสัญญาณความถี่สูง ล้มเหลว

เกิดแสงเหนือแสงใต้ ลามไปถึงระดับละติจูดแม่เหล็ก 40 องศา

ระดับ G4″ : รุนแรงมาก

ระบบควบคุมแรงดันไฟฟ้า อาจเกิดความเสียหายเป็นพื้นที่กว้าง

ยานอวกาศ อาจเกิดการสะสมประจุขึ้นที่พื้นผิว และอาจมีปัญหาในการสื่อสารและควบคุมทิศ

เกิดกระแสไฟฟ้าขึ้นในท่อส่งน้ำ

เกิดแสงเหนือแสงใต้ ลามไปถึงละติจูดแม่เหล็ก 45 องศา

การกระจายสัญญาณความถี่สูง ขัดข้องเป็นระยะ

กระทั่งล่าสุด วันนี้ (11 ต.ค.) ทางเพจสมาคมดาราศาสตร์ไทย ได้อัพเดตเรื่อง “พายุแม่เหล็กโลก” โดยระบุว่า “สถานการณ์พายุแม่เหล็กโลกขณะนี้ว่า รุนแรงเข้าขั้นสุดขั้ว (G5) แล้ว”

เวลาต่อมาทางด้าน ดร.เจษฎา จึงได้ออกมาโพสต์อีกครั้ง โดยให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า “แต่เท่าที่เช็คข่าว ยังไม่มีรายงานความเสียหาย ผลกระทบอะไรเกิดขึ้นนะครับ มีแค่เรื่องกังวลว่า จะทำให้การติดต่อสื่อสาร เพื่อช่วยผู้ประสพภัยพายุเฮอริเคน เกิดปัญหาขึ้นหรือเปล่า…. ที่แน่ๆ คือ มีคนเห็น “แสงเหนือแสงใต้” แสงออโรร่าสวยงาม กันในหลายพื้นที่ของสหรัฐอเมริกา”

พร้อมเน้นย้ำว่า พายุแม่เหล็กโลก (geomagnetic storm) เกิดจากลมสุริยะ (solar wind) ที่มีความรุนแรงปะทะเข้ากับสนามแม่เหล็กของโลก จนทำให้เกิดความปั่นป่วน ส่งผลกระทบต่อเทคโนโลยีอวกาศ เช่นดาวเทียม การส่งกำลังไฟฟ้า หรือการสื่อสารวิทยุ ส่วนผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตมนุษย์ มีไม่มากนัก โดยอาจได้รับทางอ้อมจากผลกระทบอื่นๆ